Finis Poloniae. O dawnej propagandzie pruskiej*
Wojciech Kossak – Rugi pruskie (z cyklu: Ład pruski) (fragm.)
otóż i bój w kraju wskrzeszonym się toczy
co dla zaborców bękartem był i ościeniem
czy wrzód kto przetnie ów na ciele Europy
by blizną się zgoił granice zarosły cieniem
jak więc poderwać ma się znowu husaria
kraj nasz inny i wojen dawnych nie toczy
pióra szumiące tkwią teraz w pośladkach
tak dumę ów taniec chocholi zamroczył
zresztą wytrzebiono już polskie zastępy
spod palców łamanych kto sczyta słowa
ogień ofiary biciem gaszony był w pięty
znika pamięć w kulą otwartych głowach
czas broń złożyć i wiary opuścić szańce
skończyć się muszą te dzieje zaścianka
Finis Poloniae judzą nam obcy otwarcie
spokojność głosi kandydat zaprzaństwa
czy znów może pułki młode powstaną
los odwrócą nad paszczą otwartą ziemi
ryngraf odbija tę przysięgę wznawianą
w nim przejrzeć się mamy i być ocaleni
Wojciech Miotke
1 lipca 2020
Wojciech Kossak – Siostra Miłosierdzia na szlaku boju o Warszawę (1910 r. )
*) Finis Poloniæ! (z łac. „Koniec Polski!”) – spreparowany przez pruską propagandę, rzekomy okrzyk Tadeusza Kościuszki, który miał on wznieść 10 października 1794 roku po zakończonej klęską bitwie pod Maciejowicami.
“Kościuszko wbrew swojej naturze, tak nieskłonnej do głośnych monologów, wydał ten okrzyk łaciński, jeszczeby niedorzeczność nie była mniejsza, bo ci, którzy go słyszeć mogli, to jest ścigający go kozacy, ani zrozumieć, ani powtórzyć by tego okrzyku nie potrafili“
Ani źródła rosyjskie, ani polskie dotyczące przebiegu bitwy maciejowickiej nie wspominały o łacińskim okrzyku Kościuszki. O okrzyku tym szeroko rozpisywała się natomiast wkrótce po bitwie urzędowa pruska prasa: „Südpreussische Zeitung”, „Berlinische Nachrichten von Staats und gelehrten Sachen” oraz wrocławski periodyk „Schlesische Privilegierte Zeitung”. Jak ustalili historycy, tę fałszywą historię spreparowała pruska propaganda, czyniąc ją hasłem antypolskiej polityki w Księstwie Poznańskim w XIX wieku.
Mimo że później Tadeusz Kościuszko stanowczo zaprzeczał temu, jakoby miał wykrzyczeć łacińską sentencję tej treści (m.in. w liście z 12 listopada 1803 do francuskiego dyplomaty Luisa Philippe de Ségura ), pruska wersja wydarzeń została szeroko rozpowszechniona i wielu Polaków żyjących pod zaborami dało jej wiarę”.
[za Wikipedia.org]
